Jaarverslag

Jaarverslag

Richtlijn Jaarverslag Onderwijs

Als download is de Richtlijn jaarverslag onderwijs hier beschikbaar. Op de website van DUO staan de eisen vermeld die worden gesteld aan het jaarverslag in het onderwijs, klik hier.

Volg deze naar het Accountantsprotocol.

 

Hieronder zijn onze aanwijzingen bij de jaarrekening 2014 opgenomen:

Voor alle onderwijsinstellingen

Publicatieplicht

De afgelopen jaren is de semipublieke sector opgeschrikt door een groot aantal incidenten waarbij sprake was van falend bestuur. Een afdoende wettelijke regeling voor (aansprakelijkheid van) toezichthouders van
verenigingen en stichtingen ontbreekt nog. Begin 2014 is met het conceptwetsvoorstel bestuur en toezicht rechtspersonen beoogd een centrale regeling in Boek 2 BW op te nemen voor taakomschrijving en aansprakelijkheid van bestuurders en toezichthouders van deze rechtsvormen. Men wil de drempel voor aansprakelijkstelling verlagen en daarmee de kwaliteit van bestuur en toezicht bij stichtingen en verenigingen verbeteren. Het introduceren van een dergelijke regeling betekent een aanzienlijke verzwaring van aansprakelijkheid van bestuurders en toezichthouders van niet-commerciële verenigingen en stichtingen.

Daarnaast zal er op termijn een publicatieplicht ingevoerd gaan worden voor stichtingen die niet zijn onderworpen aan het jaarrekeningenrecht, zoals onderwijsinstellingen.

De Tweede Kamer heeft begin november 2014 aan de minister gevraagd om te regelen dat alle onderwijsinstellingen hun jaarverslag – en het inspectierapport – zelf op de website zetten. U dient er dus rekening mee te houden dat de jaarrekening 2014 openbaar gemaakt dient te worden.

Continuïteitsparagraaf/Toekomstparagraaf

In het voorjaar van 2014 is een wijziging doorgevoerd in de Richtlijn Jaarverslaggeving Onderwijs betreffende een continuïteitsparagraaf. Er is een zogenaamd kapstokartikel opgenomen. In dit artikel wordt verwezen naar een voorbeeld gegevensset, die in een brief is vastgesteld. Deze gegevensset biedt houvast bij het opstellen van de continuïteitsparagraaf. Deze extra paragraaf was verplicht vanaf de jaarrekening over 2013, waarbij 2013 nog wel gezien werd als het jaar van invoering en het de instelling was toegestaan nog geen volledige invulling te geven aan de vereisten. Vanaf 2014 dient de volledige gegevenset te worden opgenomen in het jaarverslag.

In oktober 2014 heeft de inspectie het gebruik van de paragraaf geëvalueerd. Een belangrijk punt voor de instellingen hierbij was de bevestiging dat de Inspectie onderwijsinstellingen niet zal aanspreken indien de meerjarenbegroting niet gehaald wordt.

Daarnaast zal de paragraaf ook een vaste plek krijgen in EFJ, wat de invulling er van versimpelt.

Voor accountants zijn de werkzaamheden uitgebreid. In het accountantsprotocol 2014 is opgenomen dat de accountant het volgende dient vast te stellen:
• de meerjarenbegroting is ontleend aan de planning- en controlcyclus en
• de meerjarenbegroting is goedgekeurd door de raad van toezicht.

Het is dus raadzaam om ervoor te zorgen dat dit op deze wijze bij u is georganiseerd en voor uw accountant controleerbaar is.

Er is wat discussie geweest hoe aangetoond kan worden dat de meerjarenbegroting is ontleend aan de planning- en controlcyclus en hoe de RvT goedkeuring dient te geven aan de meerjarenbegroting. Hier is de inspectie niet duidelijk over. De jaarrekening is bijvoorbeeld ook onderdeel van deze cyclus (en in de jaarrekening moet onder de continuïteitsparagraaf een meerjarenbegroting worden opgenomen), dus als de RvT de jaarrekening goedkeurt, zou gesteld kunnen worden dat een onderwijsinstelling voldoet aan deze uitgebreide eisen. Aangezien dit nu ook al het geval is, zou er dus niets veranderen ten opzichte van voorgaande jaren. De inspectie heeft aangeven dit dan ook niet zo te bedoelen en geeft de voorkeur aan een aparte goedkeuring van de meerjarenbegroting door de RvT Ook verdient het de voorkeur indien de opvolging van de meerjarenbegroting periodiek wordt gemonitord.

De inspectie heeft ook aangegeven dat zij graag een begrote balans opgenomen wil zien in de continuïteitsparagraaf.

In januari 2015 zal de inspectie haar themaonderzoek naar de continuïteitsparagraaf presenteren en op dat moment volgt er ook een aanvullende brief met verder handvatten voor de invulling van de paragraaf in het jaarverslag 2014. Wij zullen u op dat moment nader informeren.

Verantwoording van OCW subsidies

Onderwijsinstellingen zijn de in de afgelopen jaren verrast door verschillende incidentiële subsidies van het ministerie van OCW, waaronder subsidies op basis van de prestatiebox, het herfstakkoord en het Nationaal Onderwijsakkoord. Door de verslaggevingsregels was bepaald dat deze subsidies verantwoord diende te worden in het boekjaar in deze waren ontvangen. Vanaf het boekjaar 2014 zijn de verslaggevingsregels aangepast, waardoor het alleen nog verplicht is dat de normatieve Rijksbijdrage wordt verantwoord in het jaar waarin deze is ontvangen. Voor overige Rijksbijdrage geldt dat als er een adequaat bestedingsplan is opgesteld door de instelling, de subsidie kan worden verantwoord in het boekjaar waarin de subsidie besteed wordt aan het doel.

Aanbestedingswetgeving

Onderwijsinstellingen hebben te maken met nationale en Europese aanbestedingswetgeving. In 2013 is de nationale aanbestedingswetgeving verscherpt en in 2015 zal een aanpassing van de Europese aanbestedingswetgeving volgen. De werkzaamheden die van de accountant naar de toepassing van de nationele aanbestedingswetgeving vereist worden bij de jaarrekeningcontrole 2014 zijn nog zeer beperkt, echter vanaf het accountantsprotocol 2015 zullen zal hier naar verwachting meer invulling aan worden gegeven. De toetsing door de accountant is nog niet ingevoerd vanaf 2014 omdat het normenkader nog te abstract en subjectief is.

Wij hebben u al eerder geïnformeerd over de belangrijkste aandachtspunten in de nieuwe aanbestedingswet. Omdat wij vaststellen dat nog maar weinig instellingen hieraan voldoen, willen wij deze graag nogmaals onder uw aandacht brengen:

• De wet bevat een deel dat betrekking heeft op alle opdrachten die worden aanbesteed, dus ook de opdrachten die niet Europees aanbesteed hoeven te worden, omdat ze qua omvang onder de drempelbedragen blijven. Hierdoor moet de stichting bij elke opdracht schriftelijk kunnen motiveren welk type aanbestedingsprocedure er wordt gebruikt en wie wordt toegelaten.
• Het is lastiger geworden om opdrachten samen te voegen. Uitgangspunt van de nieuwe wet is dat geclusterde opdrachten in beginsel in percelen verdeeld moeten worden. Voor schoonmaak van de gebouwen geldt bijvoorbeeld dat deze niet meer als één opdracht in de markt mag worden gezet, om dat kleine schoonmaakbedrijven dan geen kans meer maken. Wel mag er één geclusterde aanbesteding worden georganiseerd, welke is verdeeld in verschillende percelen waardoor er meer aanbieders gelegenheid hebben om mee te kunnen doen.

Nieuwe voorziening in de jaarrekening
In de nieuwe CAO is het BAPO recht vervallen. Daarvoor in de plaats treedt de nieuwe regeling met maatregelen gericht op de duurzame inzetbaarheid. De werkgroep die gericht is op de verslaggevingsregels voor onderwijsinstellingen heeft aangekondigd dat er een voorziening moet worden gevormd voor de gespaarde uren. Het is alleen nog niet duidelijk of dit voor alle uren geldt. We hopen u daar snel duidelijkheid over te geven.

Aanvullende voorziening voor groot onderhoud PO

Huidige verantwoordelijkheidsverdeling onderhoudskosten gebouwen en terreinen
De verantwoordelijkheid voor onderwijshuisvesting is in 1997 overgeheveld van het Rijk naar gemeenten. De gemeente is verantwoordelijk voor de voorziening in huisvesting op het grondgebied van de gemeente. De gemeente is hiermee verantwoordelijk voor het onderhoud aan de buitenkant van het gebouw, aanpassingen aan het gebouw, medegebruik van een ruimte die geschikt is voor het onderwijs, nieuwbouw, uitbreiding en herstel van constructiefouten. Om invulling te kunnen geven aan hun zorgplicht voor onderwijshuisvesting ontvangen gemeenten een vergoeding van het Rijk.

Het bevoegd gezag is verantwoordelijk voor onderhoud aan de binnenkant van het gebouw, onderhoud aan het schoolterrein, schoonmaakonderhoud, nutskosten, publiekrechtelijke heffingen en voor de exploitatie van de scholen. Hiervoor ontvangt het bevoegd gezag middelen in de lumpsum.

Nieuwe verdeling van verantwoordelijkheden onderhoud gebouwen en terreinen vanaf 1 januari 2015
De verantwoordelijkheid voor buitenonderhoud en aanpassingen aan het gebouw zal bij het bevoegd gezag komen te liggen. Het bevoegd gezag zal de uitvoering van de bijbehorende taken zelf bekostigen en krijgt daarvoor extra budget in de lumpsum. In plaats van onderhoud wordt nu gesproken over onderhoud van het gebouw en het terrein.

Om te voorkomen dat schoolbesturen in het primair onderwijs gaan of willen investeren in de taken die een verantwoordelijkheid van de gemeente blijven (waaronder nieuwbouw en uitbreiding) voorziet de wet in een verbod op dergelijke investeringen.

Effect op de voorziening voor groot onderhoud in de jaarrekening 2014
In eerdere nieuwsberichten van het ministerie is gepubliceerd dat een extra dotatie aan de voorziening voor groot onderhoud in 2014 door de invoering van de doordecentralisatie (dus voor het buiten onderhoud) onrechtmatig zou zijn. Gedurende november 2014 is toch besloten dat dit niet het geval is. Een extra dotatie is dus toegestaan.

Indien u reeds een voorziening heeft getroffen voor het binnenonderhoud, dient er dus ook een voorziening voor buitenonderhoud opgenomen te worden.

Voor grotere onderwijsinstellingen

Beleggen & Belenen

De regeling Beleggen & Belenen 2010 zal in 2015 worden aangepast. De Inspectie heeft in 2013 onderzoek gedaan naar het gebruik van financiële instrumenten. Hieruit is gebleken dat instellingen financiële instrumenten hebben die toegestaan zijn onder de huidige regeling, maar tot ongewenste risico’s leiden. Er zijn bijvoorbeeld ongedekte renteswaps afgesloten en verplichtingen tot het bijstorten op deze swaps indien deze een bepaalde negatieve waarde hebben (zogenaamde margin calls).

Wet Normeringbezoldiging Topfunctionarissen in de publieke en semipublieke sector (WNT)

Vanaf de jaarrekening 2013 dienen de onderwijsinstellingen te rapporteren volgens de WNT. Omdat de regelgeving nog niet was geïntegreerd in de het controleprotocol 2013, heeft de accountant hierover ook apart gerapporteerd in de controleverklaring.

Vanaf 2014 wordt in het onderwijs accountantsprotocol verwezen naar het accountantsprotocol WNT. Door het ministerie van Economische Zaken wordt een apart protocol opgesteld voor de toetsing van de WNT.

Op dit moment wordt gewerkt aan een verbetering van de WNT-opgave. Daarbij wordt gebruik gemaakt van een ‘beslisboom’, die door BZK is bedacht om op eenvoudige wijze te komen tot een juiste opgave. Dit nieuwe WNT-formulier zal onderdeel uitmaken van de EFJ-set 2014.

In oktober 2014 heeft de Tweede Kamer ingestemd met het voorstel Wet verlaging bezoldigingsmaximum WNT en de Reparatiewet WNT. Het kabinet wil de WNT-norm verder aanscherpen. Vanaf 1 januari 2015 mogen topinkomens in de (semi)publieke sector maximaal 100% van het ministersalaris zijn (€ 178.000 inclusief onkosten en pensioenbijdrage), met inachtneming van overgangsrecht voor bestaande contracten.

Nieuwe controleverklaringen

Vanaf het boekjaar 2014 wordt het gebruik van nieuwe controleverklaring gefaseerd ingevoerd voor onderwijsinstellingen. Vanaf 2014 gelden de nieuwe verklaring alleen voor instellingen waarvan de baten de € 100 miljoen overschrijden, in 2015 ligt deze grens op € 50 miljoen. Een belangrijke verandering is dat er naast de standaard tekst, nu specifieke kernpunten van de controle zullen worden opgenomen in de controleverklaring, waardoor de verklaring een meer informerend karakter zal krijgen.

Horlings Onderwijs Accountants

Bezoekadres
Kon. Wilhelminaplein 30
1062 KR Amsterdam

Contact:
Charles Rabe
Partner
E: crabe@horlings.nl
T: +31 (0)20 5700 200
W: Horlings-onderwijsaccountants.nl

Uw gegevens aanpassen?

Wij gaan uiteraard zorgvuldig en transparant met uw gegevens om. Zo kunt u hier op ieder moment de door u opgegeven gegevens inzien, muteren en aanvullen. Dat gaat veilig via uw geverifieerd emailadres.